Kiedy zaczynasz żeglować, stopniowo wdrażasz się w poszczególne dziedziny związane z tą fascynującą dyscypliną sportową. Im dalej w las, tym więcej drzew – okazuje się, że istnieje bardzo wiele różnych klas i odmian żeglarstwa. Na początku nie będzie miało to dla Ciebie znaczenia, jeśli jednak chciałbyś świadomie obserwować regaty lub brać w nich udział, warto zgłębić podstawowe klasy żeglarstwa.

Na czym polegają podziały w żeglarstwie?

Przede wszystkim każda łódź ma konkretne wymiary, masę i całą gamę różnych fizycznych cech, które determinują jej przynależność do określonej klasy. Tak jak w boksie mamy podział na wagi, tak w żeglarstwie są klasy definiowane przez federację World Sailing.

Chodzi o to, by ścigające się żaglówki oceniane były uczciwie pod względem możliwości osiągów, a szanse wygranej zależały od umiejętności sterników i załogi, a nie od tego, że mają „lepszą łódkę”. Zasada fair play jest tu kluczowa. Ich sprawiedliwa ocena zgodna z zasadami Przepisów Regatowych Żeglarstwa jest możliwa właśnie dzięki podziałowi na klasy. 

Jakie są kryteria decydujące o przynależności łódki do danej klasy?

Wyróżniamy wiele różnych rodzajów łodzi – mieczowe, balastowe, wielokadłubowe (np. katamarany, trimarany), a także deski, sprzęt olimpijski i klasy sterowane za pomocą radia. Jeśli jednak chodzi o regaty żeglarskie organizowane zgodnie z zasadami Polskiego Związku Żeglarskiego, mamy trzy podstawowe rodzaje klas: amatorskie, morskie i sportowe.

Kiedy startują wszyscy – formuły przelicznikowe

Aby ułatwić obliczenia i ujednolicić choć trochę cały ten żeglarski bałagan klas wprowadzono formuły przeliczeniowe wykonywane na podstawie świadectw pomiarowych między innymi ORC (Offshore Racing Congress, który jest popularny szczególnie na Bałtyku) i KWR (Klasyczny Współczynnik Regatowy), dzięki którym w regatach mogą wziąć udział łodzie różnych klas z mieszanymi załogami. Pod uwagę brane są wszystkie parametry, jak kształtu kadłuba, wysokości masztu, umiejscowienie bomu i wymiary jachtu oraz jego masa. Formuły przelicznikowe powstały w Wielkiej Brytanii na początki XIX wieku, kiedy narodził się jachting i tworzono pierwsze profesjonalne regaty.

Jakie są najbardziej znane w Polsce klasy żeglarstwa?

To klasa, którą znają najlepiej żeglarze wychowujący się w wodniackim duchu od dziecka. To właśnie łódka z klasy przygotowawczej Optimist jest podstawową dziecięcą łódką, na której uczą się zmagań z żywiołami przyszli mistrzowie – to jednoosobowe łódki, na których mogą pływać tylko dzieci do 15 roku życia i ważący mniej niż 50 kilogramów.

Jedną z najbardziej znanych klas żeglarskich w Polsce jest klasa Omega – któż ze stałych bywalców jachtklubów lub regat, szczególnie na naszych jeziorach, nie zna tej wspaniałej regatowej łodzi. Jest leciutka i świetnie uczy wyczucia wiatru i pracy steru. Ciekawostką jest to, że klasa ta została stworzona w 1942 roku przez Juliusza Sieradzkiego i określana jest zaszczytnym mianem polskiej klasy narodowej. Jej losy nadzoruje Polski Związek Klasy Omega.

Na polskich akwenach spotkać możemy też popularne amatorskie klasy: Vaurien, 407, Słonka, 505, 2020, Tango, Puck, Skippi 650, Delphia 24, FD Latający Holender, Ok Dinghy, Micro, Korsarz, klasa T, klasa katamaranów TopCat.

Skok na głęboką wodę – klasy sportowe

Żeglarstwo jest kwalifikowanym sportem, który podlega pod PZŻ (Polski Związek Żeglarski) oraz Ministerstwo Sportu, a także federacji World Sailing i Międzynarodowemu Komitetowi Olimpijskiemu. Klasy przygotowawcze mają nauczyć młodych żeglarzy kolejnych umiejętności i doskonałej koordynacji ruchów i kontroli łodzi. Szczególnie jeśli w przyszłości chcą pływać w klasach olimpijskich.

Kolejne po Optimist klasy przygotowawcze to:

• Laser 4,7  przygotowująca do pływania na Laserze Radial i później (chłopcy) Laserze Standard
• 420 – to już dwusosobowa łódka, która przygotowuje do pływania w klasie 470
• 29 er – to także dwuosobowa łódka, która pozwala przygotować żeglarzy do pływania na łódkach 49 er
• Techno 293 – to z kolei deska windsurfingowa
• Formuła Kite – klasa przygotowawcza do pływania i sportowej rywalizacji w kitesurfingu
• Cadet – dwóosobowa łódź
• O’pen Skiff – jednoosobowa łódź
• Nacra 15 – łódź przygotowawcza do pływania na katamaranach
• Ice-Opti i DN – przygotowanie do latania na bojerach

Po takim przygotowaniu można myśleć o oficjalnych zawodach i pływaniu w klasach olimpijskich: 

• Laser Standard – łódź jednoosobowa, na której pływają tylko mężczyźni
• Laser Radial – podobnie jak wyżej – jednoosobowa łódź, ale dla kobiet
• Finn – jednoosobowa łódź przeznaczona tylko dla ciężkich, postawnych mężczyzn
• 470 – dwuosobowa łódka zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet
• 49er- dwuosobowy skiff dla mężczyzn
• 49 er FX – dwuosobowy skiff dla kobiet 
• RS:X – deska windsurfingowa dla mężczyzn i kobiet (kobiety pływają z mniejszym żaglem)
• Nacra 17 – katamaran dwuosobowy dla załogi mieszanej

Złap żeglarskiego bakcyla i zdecyduj się na czarter jachtu.