Każdy z nas marzy lub kiedyś marzył o dalekich podróżach. Kiedy byliśmy dziećmi, czytano nam opowieści o wielkich żeglarzach, wielkich odkrywczych wyprawach, rozbudzając naszą wyobraźnię i chęć wyruszenia we własną wielką podróż. Historia żeglarstwa ma bardzo wiele wspólnego z handlem i podbojem nowych lądów oraz historią ich kolonizacji. W końcu nie każdy może sobie pozwolić na zbudowanie floty zdolnej pokonać ocean.

Dalej, w nieznane…

Pierwsi żeglarze z pewnością byli bardzo odważnymi marzycielami, którzy, wiecznie niezaspokojeni, łaknęli wiedzy i przygód. Ich żądzą nowego przezwyciężyła lęk przed nieznanym, niebezpiecznym i nieposkromionym. Pierwsi żeglarze zaczęli przemieszczać się w poszukiwaniu nowych lądów do zamieszkania, kruszców potrzebnych do wykonywanego rzemiosła. Pionierami byli jednak najczęściej outsiderzy, którzy zostawiali za sobą wygodne życie i płynęli w nieznane na tym, co mieli do dyspozycji, by dowiedzieć się, co znajduje się za horyzontem. Często wracali ze swych wypraw i opowiadali o nowych, żyznych ziemiach, wspaniałych ludziach, a często także o niezmierzonych bogactwach krain, które odwiedzili. Nie bez powodu określenie „poszerzać horyzonty” dotyczy pogłębiania wiedzy. To właśnie żeglarze stoją za rozwojem, nauką i handlem.

Śródziemnomorskie starożytne szlaki

Okazuje się, że żeglarstwo jest dużo starsze niż większość z nas przypuszcza. Już w II – III tysiącleciu przed naszą erą żeglarze poruszali się po Morzu Śródziemnym i Czerwonym w poszukiwaniu metali do wyrobu rękodzieła i narzędzi. Bardzo prężnie rozwijała się wówczas kultura kreteńska. To także intensywny czas wymiany handlowej między starożytnymi ludami wysokiej kultury, który zaowocował właśnie rozwojem żeglarstwa morskiego. 

Era podbojów Wikingów

Kolejni wielcy żeglarze to nieustraszeni Wikingowie, którzy słynęli ze swego uporu, odwagi i zapalczywości. Trzeba przyznać, że rejsy po Bałtyku i Morzu Północnym, które stały się ich narodową tradycją nie należały do łatwych zwłaszcza, że pływali odkrytymi łodziami żaglowymi. Napadali wioski położone przy brzegu, a łupy i nową wiedzę zabierali ze sobą z powrotem do macierzystego portu, plądrując i zdobywając przemocą co rusz to dalej położone tereny. Znani byli z tego, że nie bali się śmierci w walce – było to wręcz ich marzenie i najwyższy cel, co było związane z ich wierzeniami.

Czasy wielkiej Hanzy

W średniowiecznej Europie z kolei rozwinął się bardzo mocno handel morski i rzeczny. Organizacja wzajemnej pomocy kupcom, jaką była Hanza objęła miasta flandryjskie, niemieckie, bałtyckie oraz śródlądowe. Należały do niej między innymi Wrocław, Toruń czy Kraków. Nowo lokowane na prawie niemieckim miasta umożliwiły skuteczne rozprzestrzenianie się handlowej potęgi na tak wielką skalę. Żeglarstwo zaś umożliwiło sprawny transport produktów na obszarze o szerokości ponad tysiąca pięciuset kilometrów. 

Era wielkich odkryć geograficznych

Za złotą erę historii żeglarstwa można bez wątpienia uznać czas wielkich odkryć geograficznych, gdzie historycy i kartografowie kreślili na nowo mapę świata, a hiszpańskie, brytyjskie i portugalskie statki wypływały na wieloletnie rejsy naokoło świata. To był istny renesans kultury, wiedzy i sztuki. Bardzo szybko do Europy zaczęły przypływać nowe przyprawy, egzotyczne drewno, biżuteria, jedwab, bawełna, ryż, a także kawa i herbata, a także nowe gatunki ryb, sadzonki roślin i nieznane rodzaje pożywienia. 

Wraz z podróżami poszerzała się także wiedza Euroejczyków o świecie, innych kulturach i stosowanych przez nich technologiach, odmiennej architekturze i wierzeniach. XV i XVI wiek obfitował w podróże, które ostatecznie ukształtowały naszą wiedzę o geografii. Bartolomeu Diasa opłynął Przylądek Dobrej Nadziei, Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę, Vasco Da Gama popłynął aż do Indii, aż w końcu Ferdynand Magellan opłynął świat dookoła. 

Odkrycia geograficzne to czas wielkich żaglowców, które tak chętnie wspominamy w szantach. Tak dalekie i niebezpieczne rejsy możliwe były dzięki wprowadzeniu ożaglowania rejowego, steru stępkowego i stworzenie bardziej opływowych kształtów kadłubów, dzięki czemu można było płynąć także pod wiatr, a także zaopatrzyć całą załogę na długi czas rejsu. 

Dzięki rozwojowi żeglarstwa Europa zapoczątkowała czas wielkiej kolonizacji i konkwisty, podbijania nowych lądów i przywłaszczania ich sobie przez Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Holandię i Francję. 

Szukasz żeglarskiej przygody? Zdecyduj się na czarter jachtu na Mazurach.